Ewa z kresów

                                                                                                           xv

               Rozpoczyna się Triduum Paschalne. Oby Chrystus Cierpiący zmiłował się nad nami i wybaczył nam winy przeszłe i przyszłe. W rocznicę tragicz-

   nego dnia, kiedy Jedyne Dobro Tego Świata zawisło na krzyżu, pragniemy, by ta Ofiara nie poszła na marne. Niech zapewni nam zdrowie i szczęście

   wieczne. Niech nasz udział w Liturgii  Wigilii Paschalnej i święcenie pokarmów oraz wody i ognia obdarzy nas pokojem i spokojem. Oddajmy się w opie-

   kę Panu. Przez tych kilka dni cieszmy się wiosną i perspektywą życia wiecznego. Oby Chrystus Zmartwychwstały obdarzył nas wszelkimi darami.

                              A kiedy już odezwą się radosne dzwony

                              i rozlegnie się chóralna pieśń zwycięstwa życia nad śmiercią,

                              kiedy przed drzwiami zastukają kroki gości,

                              kiedy na stole zjawią się wielkanocne potrawy

                              i wszyscy podzielą się jajkiem

                              wtedy zapytajmy siebie, czy jesteśmy godni,

                              by cieszyć się każdym przeżytym dniem.

               Smutek wisi w powietrzu, jak pajęczyna utkana z drobnych, łzawych kropelek. Udręczona dusza tkwi w osłabłym ciele, niezdatnym do żadnych

   wysiłków. Posmutniałe ptaki pochowały sie w zakątkach drzew. Stara stodoła kuśtyka w zapyziałej przestrzeni, głęboko w sobie ukrywając dawną mło-

   dość, ruch i radość. Opuszcza coraz niżej głowę, dumając o przeszłości. Zza szyb okiennych wynurzają się sylwetki dawnych, nie istniejących już blis-

   kich, a ich nieobecność rozdziera serce.

               Małe słoneczka wyczekująco spozierają z trawy ku niebu. Bezruch w przyrodzie naruszają jedynie drobne listeczki przymierzając się do później-

   szego iieninowego tańca u Ireny. Dawniej czekałam i ja. Już nie czekam. Coraz rzadziej idę przed siebie. Więcej siedzę. Patrzę i myślę. Świat pozbawio-

   ny przyjaciół staje się obcy, daleki. Nocne niebo otula poświata księżyca. Sin - bóg księżyca, mądry i tajemniczy, wróg wszystkich złych duchów, star-

   szy mężczyzna z długą brodą każdej nocy przelatuje łodzią żaglową przez niebo.

               Dzień na Kresach wstał zaspany, zamglony po wczorajszym deszczu. Drzewa przeciągają kości i prostuyją się w słońcu. Po podwórku wśród

   dmuchawców dostojnie spacerują kosy. Przy drodze pójdźka rozdzierająco wykrzykuje swoje: "pójdź, pójdź...".Jakieś inne ptaszki dają koncert. Pięk-

   na jest wiosna z efektami wokalno-wizualnymi.

               W przydomowych ogródkach  kwitną konwalie, narcyzy i tulipany, ale nad całą okolicą wszechwładnie zapanował różnokolorowy, pachnący bez.

   Szkoda, że te kwiatki są nietrwałe i szybko opadają na ziemię, pozostawiając po sobie żal.

                              A kiedy już słońce zapuka do twych drzwi

                              i słowik wiośniany zaśpiewa,

                              kiedy drobniutkie kwiatki bzu zapachną tak słodko,

                              że serce uwiędnie ci z rozkoszy,

                              podziękuj Panu, że pozwolił ci żyć.

              Małemu dziecku, które odeszło do wieczności, wiejska krawcowa uszyła biały kaftanik i małą spódniczkę. Na główkę zawiazała pod szyjkę cza-

   peczkę. Małą trumienkę okryły bzy i narcyzy, ogrodowe kwiatki. Innych nie było. Dzieciątko spoczęło w niewielkiej jamce wykopanej przez mężczyzn

   z rodziny. Wieko pokryły grudki ziemi włożone przez strapionych rodziców. Niewiele ludzi towarzyszyło zmarłej kruszynce w ostatniej ziemskiej dro-

   dze. "Bóg dał, Bóg wziął" - szeptały zbielałe wargi matczyne. Ojciec wieczorem utopił swe smutki w gorzałce, a po kilku dniach zapomniał imię swojej

   małej córeczki. Dziś na cmentarzu nie ma znaku po tamtym pochówku. Dzieci licznie odchodziły do nieba bram. Naturalna selekcja. Zostawały najzdrow-

   sze, najsilniejsze organizmy, których ciężki los przędły Mojry.

               Po południu otrzymaliśmy ostrzeżenie przysłane SMS-em o nadciągającej burzy z gradem i możliwych chwilowych przerwach w dostawie prą-

   du. Od 17.00 niebo zaczęło warczeć jednym cięgiem, jak wściekły pies. Chmury przewalają się po niebie nosąc ulewę. Wiatr nachyla czubki i gałęzie

   drzew, i kłaniają sie nisko Panu Najwyższemu. Huk grzmotów zbliża się do domu. Poziome błyskawice rozświetlają pociemniałe z przerażenia niebo.

   W taką burzę w wieku 26 lat zginęła moja siostra i jej teść. Te jednostajne pomruki burzy, jak jęki rannego zwierza, niosą się po okolicy budząc trwogę.

    Może i tym razem burza przeniesie się za Bug na dalekie stepy zaporoskie. Deszcz ustał na chwilę i wzmaga się jego natężenie. Duże krople wiatr

   kieruje na wschód.

               Smutek płynie zza okna. Melancholia, dojrzałość. Czas przemknął, jak szalony. Zabrał młodość i radość. Zostawił mądrość i łzy. Także pewną

   dozę nieporadności. Świadomość, że wszystko co dobre i piękne, już poza nami. Pozostało tylko godne dożywanie. I pytanie - czy będziemy umieli

   temu sprostać? Lepiej nie myśleć. Zdać się na żywioł. Smutno mi się zrobiło.

               Rozpoczął się szósty miesiąc tego roku. Powinno być ciepło, słonecznie... A tu pogoda gdzieś sobie poszła. Słońce naciąga kołdrę na głowę.

   Jakoś zimno. Może stąd i te myśli koślawe. 

               U zbiegu dróg na niewielkim pagórku wśród lasów stał domek drewniany. Niewielki on był, ale wyróżniał się urodą drewnianych, rzeźbionych  

   okiennic na noc zamykanych, by strzegły cichego szczęścia dwojga ludzi i ich córeczki. Lata biegły znaczone pracami w polu i ogrodzie. Czas sadze-

   nia i siania, czas pielęgnowania, w końcu czas zbierania i czas zimowego odpoczynku. Ciężkiej i żmudnej pracy było wiele, ale cieszyły obfite plony.

   W stajni dwa konie wzywały gospodarza, w oborze dwie krowy z cielętami. Świnie i drób dopełniały reszty gospodarstwa. I przyszedł pamiętny rok.

   Wrzesień. Naloty. Spadła nocą bomba. Wszyscy zginęli w pożarze. Na tym miejscu długo jeszcze czć było swąd spalenizny. Drzewa tam rosną. Pochy-

   lają zadumane głowy i wsłuchują się w słowa szeptane przez wiatr.

               Lustro, ktore wisiało na korytarzu, miało swoją historię. Wzięło się z domu moich pradziadków. Kiedy po mieszkańcach tamtego domu po-

   zostały jedynie okruchy pamięci, zabrała je do siebie siostra babci. Zadbała o nie. Znajomy przydał mu wspaniałą oprawę.A kiedy i cioci zabrakło, przy-

   wędrowało do domu babci. Jako pamiątka zawisło na naczelnym miejscu w pokoju stołowym. Będąc małą dziewczynką, wysłuchiwałam różnych opo-

   wieści. Lustro było świadkiem wielu zdarzeń: dobrych i złych. Odbijały się w nim śluby i pogrzeby, radości i zmartwienia. Przechowało życie i śmierć

   wielu moich bliskich. Babcia przestrzegała mnie, żeby nie wpatrywać sie w nie, by nie zobaczyć czegoś, czego nie chciałoby się ujrzeć. Mówiła, że takie

   lustro bywa bramą do innych światów.

               Kiedy zostałam sama, tęsknota za bliskimi kierowała mnie do niego. Wpatrywałam się w nadziei spotkania z bliskimi. Któregoś wieczoru prze-

   chodziłam - jak zwykle - koło niego. I nagle coś spowolniło moje kroki. Zatrrzymałam się, a z jego wnętrza wynurzyły się dwie dłonie gestem nakazujące

   mi zbliżenie się.. Z głębi usłyszałam piekielny chichot. Z przerażeniem odwróciłam głowę, ale nogi miałam jak sparaliżowane. Nie wiem, jak długo to

   trwało. Ktoś zapukał do drzwi i poszłam je otworzyć. Rano wyniosłam lustro na strych. Przykryłam je starą kołdrą. Nie będę więcej zaglądać do jego

   wnętrza.

               Drzewa ze zdumieniem spoglądają w niebo i nie mogą nadziwić się spadającym wolno i dostojnie kroplom deszczu. Kwiaty róży obracają swoje

   krwisto płonące policzki w poszukiwaniu życiodajnego płynu. Zmartwiałe, zastygły w rozpaczy, teraz dumnie prostują swoje płatki. Trawa obiecuje

   nowe plony. Prawie umarły szczaw, odżył. Grube krople deszczu ratują całą ziemię. Lżej i swobodniej oddychamy. Dziękujemy Ci, Panie, że w Swej

   niezmierzonej łaskawości nie zapomniałeś o Kresach. One Ci zapachną w podzięce, wzniosą swe radosne oczy ku niebu.

               W swoim dawnym domu miałam podarowanego mi przez kogoś misia - grzebieniarkę. Miał oczy błyszczące, miedziano-rubinowe. Ciągle wodziły

   za mną spojrzeniem, śledziły każdy mój krok. Czułam się nieswojo. Zaczęłam chorować. Usłyszałam, że jeżeli osoba wykonująca dany przedmiot, zabaw-

   kę, ma złe, niedobre myśli, przelewa je na wykonywany przez siebie przedmiot, a ten zaczyna źle oddziaływać  na przyszłego właściciela. Dla swojego

   dobra - należy się go pozbyć.

               Dzień Ojca. Widzę mojego tatusia we fragmentach jego wypowiedzi, wyglądu... Już śpiewa "Bradziagę", już jestem z nim na odpuście, to uczy

   mnie jeździć rowerem, to znów - chory - gdy zawalił się cały mój świat. Przez cztery lata jeżdził co drugą sobotę za Warszawę, gdzie podnosił swoje

   kwalifikacje zawodowe w systemie zaocznym, w technikum. Wracał późnym wieczorem w niedzielę, ale często dopiero w poniedziałek. Wtedy każdemu

   domownikowi przywoził jakiś prezent z podróży. Zawsze opiekuńczy, pracowity, otaczający troską najbliższych oraz sąsiadów,będących w potrzebie.

   Nigdy nie używał brzydkich słów. Nie palił i nie pił. Był przykładem, wzorem niedoścignionym. Nie ma go już z nami dwadzieścia lat, a ciągle widzę go,

   brakujące ogniwo mojego życia. I ciągle czerpię z jego zasobów miłości. Wróci w ostatnimmomencie mojego życia, by poprowadzić mnie za rękę do

   wiecznego, niebieskiego Domu naszego Przedwiecznego Ojca.

                              A kiedy stanę u kresu podróży

                              i zapukam do nieba bram,

                              Bóg pogładzi mnie po głowie,

                              przywita chlebem i solą,

                              czułe słowa wypowie.

                    Cały orszak dobrych dusz stanie przy mnie.

                    Nie będzie tam żadnych nieszczęść, ani burz.

                                   Będę szczęśliwa już.

               Patrzę w okno daleko, daleko... I widzę dwór możny. W nim śmiejące się szczęście, radość niesłychaną. Anabella wychodzi za mąż. Paradna

   kareta zaprzęgnięta w cztery konie czeka na parę młodą. Błogosławią ich rodzice na nową drogę życia. Orszak ślubny wychodzi przed dom. Orkiestra

   gra marsza. Konie narowiste przebierają kopytami. Młodzi zajmują miejsca w powozie, by zawiózł ich ku oczekiwanemu szczęściu. I jadą. Szumią pa-

   radne stroje gości. Muzyka całą drogę towarzyszy jadącym. Aż przy bramie kościelnej powóz zatrzymuje nsię raptownie. Wybiega pan młody z krzy-

   kiem ogromnym: "Anabella zasłabła!" Przybiegł ksiądz i wikary. Goście wybiegli z powozów. Ksiądz pronoszcz już tylko namaścił Anabellę i uczynił 

   znak krzyża. Nie będzie ślubu. Wesele w pogrzeb się zamieniło. Nie znamy przyczyny nieszczęścia.

               Na brzegu cmentarnym kaplica się wznosi. U stóp jej kwiaty polne i chwasty. Pomnik popękał. I mech go pokrywa. Pani Miłosierna wzrok swój

   w niebo kieruje. Ręce do góry wznosi. N dole epitafium: "Przechodniu! Byłam - kim jesteś. Będziesz - kim jestem". Nogi same uginają się w pokorze.

   Pogrzebana - zapomniana, miała tylko dziewiętnaście lat.

               Wzrokiem wracam. Słońce chyli się ku zachodowi. Jego promienie oświetlają starą stodołę i drzewa rosnące poza nią. Lekki wiaterek uchyla fi-

   rankę, przytula się do moich ramion. Zachęca do wieczornego spaceru. Podleję drzewka i różę. Wieczorna cisza ukoi moją rozedrganą duszę. Jutro już

   rok od pogrzebu tego, kto zaczarował moje serce i zabrał mi je. Pobawił się nim przez jakiś czas i zwrócił podeptane.

                              Nie wyrzucę mojego serca,

                              choć pęknięte, jak łupinka orzecha.

                              Służy mi nieprzerwanie już tyle lat!

                              Odpocznij, moje serce.

                              Nie trać sił nadaremnie.

                              Nikt cię nie chce.

                              Daj już spokój udręce.

                              Nie narzucaj się więcej.

                              Jesteś mądre, dobre i wielkie.

                              Możesz ogarnąć cały świat.

                                                                                                  XIV

               Wiatrem szalejącym wśród gałęzi drzew przywitał Kresy październik. Niebo szare i ponure. Czasami na moment spoza chmur wychynie promyczek słońca, zrobi błyskawiczny przegląd otoczenia, poliże liście drzew, nada im blasku i wraca do swojego królestwa. W domu czajnik przyjaźnie mruczy. Mgły otuliły całe Kresy. Widać jedynie stodołę i brzozę rosnącą koło niej, a na dachu i na podwórku złoto-brązowe liście. Dalej wierzchołki sosen oderwane od pni i wznoszące się na mgle, jak statki na morskich falach. Duży ptak usiadł na dachu letniej kuchni. Nie wychodzę na dwór. Nie lubię, jak oślizgła mgła otula moje ciało i wpycha pod ubranie swoje zimne, wilgotne macki.

               Drzewa kresowe w bezruchu, w postawie na baczność, oddają honory mieszkańcom niebios, a ci przytulają je do serca słonecznym ciepełkiem. Na Kresach jesień zapanowała, ale ta piękna, złota. Słońce wydobywa z liści różne odcienie brązu i złocieni.

               Z godziny na godzinę mokra, zimna jesień wyciąga dłonie po swoje ofiary. Liście jeden za drugim, wirując w ostatnim tańcu, spadają na ziemię, tworząc szeleszczący kobierzec. Jak martwe ptaki spadają, by już się nia podnieść. Zwilgotniały dach na stodole próbuje je zatrzymać, ale one niewidzącymi oczami kierują się w dół i w dół. Jak złocisto-brązowe strzały mkną po szarym niebie.

               Wraz z nimi odeszło tyle bratnich, bliskich dusz. Przejmująco rozpaczliwie zabrakło tych, którzy - zdawało się - muszą istnieć zawsze. Odeszli w wieczystym pochodzie ku niebu. Za kilka dni zaniesiemy im kwiaty, zapalimy znicze, symbol naszej pamięci, utraconej miłości. Zarośnięte ścieżki, zapomniane ich ślady, ból w sercu przyćmiony, wdzięczność, pamięć, łzy...

               Nikt nie uchroni nas przed wspomnieniami o najbliższych, którzy odeszli na drugą stronę życia. Oni zawsze są w nas. Rodzina, przyjaciele, znajomi. Ci, z którymi byliśmy, żyliśmy, dzieliliśmy się sercem i chlebem. Są w naszych myślach na codzień, a w tych dniach szczególnie. Tyle ludzi odeszło z naszego życia! Każda chwila im poświęcona, to jak czytanie pamiętnika, to przywoływanie najdroższych wspomnień. Ten dzień pełen zadumy i płonących zniczy, niech będzie pięknym dniem! "Człowiek nigdy nie staje sam wobec tajemnicy cierpienia: staje z Chrystusem, który nadaje sens całemu życiu... Z Chrystusem wszystko ma sens, nawet cierpienie i śmierć" - tak powiedział Jan Paweł II.

               Nie pada. Nawet drzewa pozbawione większości liści, za bardzo się nie kołyszą. Wiatr nie nuci im kołysanek. Chmury nie gonią po niebie. Wśród szarości  Malarz Wszechświata umieścił nieco złotawych smużek. Rozweselił niebo. Słońce jakos tak dziwnie przybarwiło chmury. Nikt nie przejawia ochoty wyściubienia nosa na dwór, no i nie wiadomo, jaka temperatura, ale trawa pobielona, więc chyba Dziadek Mróz nie próżnuje. Wczoraj świat zima zasypała na biało. Niebo tak ciemne, że aż prawie czarne. Zima podzieliła Kresy na trzy części: górną, środkową i dolną. Pod niebem mgła się rozpościera, korony drzew opatulone szadzią, a przy ziemi pięciostopniowy mróz. Dziadek Mróz nie próżnuje. Pobielił całą okolicę. Porozwieszał mgliste firanki. Poprzeganiał ludzi do domów, niektóre psy do bud. Inne wraz z kotami pobieły za gospodarzami.

               I tak zima objęła niepodzielnie rządy nad Kresami. Dni naprzemiennie to cieplejsze, to bardziej mroźne.

               Wszystko przemija. Tak i ta wszechwładna królowa przeszła nad naszym zakątkiem niepostrzeżenie i jakby ukradkiem. Szkoda tylko, że część tego czasu oglądałam chełmskie szpitalne widoki zaokienne. Jedynie wrony, czy kruki przecinały swoim lotem okolicę. Tak, jakby nie było innych ptaków. Pogłębiały melancholię i zadumę nad nicością świata. To właśnie tam dosięgnęły mnie wieści o śmierci mojej licealnej kadry profesorskiej. Świeże wspomnienia dawnych lat dotknęły do żywego mojego serca.

               Trafiło się kilka słonecznych dni, kiedy w świetle porannym wśród mgieł wychylała się chełmska górka, jakby prosto z nieba. I wtedy łączyło się w całość niebo z ziemią. Po krawędziach dnia zstępował Jezus niosąc pociechę zamkniętym w zaokiennej rzeczywistości, przykutym w bezruchu do szpitalnych łóżek.

               Zuzanno, ech Zuzanno! Pewnie jeszcze leżysz przyczepiona do różnej aparatury. Kobieto miła, umęczona życiem...

               Codziennie rano przez szereg dni pobliskie sosny uciekały coraz dalej od domu, aż zostało jedynie wyrębowisko. Ogromne drzewa kończyły swój żywot w maszynie, która z hukiem wypluwała drobne wióry. Nocami po okolicy rozlegały się łkania sosen, którym wtórowało wycie wilków.

               I tak dotrwaliśmy w pustce poleśnej do czasów teraźniejszych. Taki smutek w powietrzu wisi. Wiatr ino hula w gałęziach drzew. Niebo szare i ponure, wilgotne, zmoczone łzami aniołów, które patrzą z bólem na ziemię, rodzącą zło, wywodzące się z przewinień naszych praojców. Żeby choć odrobinę serca okazał Bóg Ojciec!

               A na leszczynach bazie wiszą i bez na pączki zielone. Brzozy stoją i płaczą, na gałązkach same łzy, jak diamentowe paciorki.

               Dzisiaj drugi dzień przedświątecznego postu. Wczoraj ksiądz dobrodziej, jak co roku, posypał popiołem wiernym głowy. Wracamy z nim do domów obiecując solenną poprawę i wierząc w pragnienie zmiany na lepsze.

               Poprzednia zima umęczyła Kresy śniegiem, mrozem i wiatrem. Tegoroczna zima jest wyjątkowo łaskawa. Niewiele śniegu i przez krótki okres zasypało naszą krainę. Już dawno Matka Ziemia oczekuje wiosny. Temperatury lekko plusowe, niewielkie przymrozki. Zimowe Rodzeństwo chyba króluje na dalekiej północy. Już dawno pobliskie bagna rozbrzmiewają miłosnymi krzykami żurawi. Tylko patrzeć, a wrócą bociany. Powietrze rozbrzmiewa głosami wiosennych ptaków. Nie pachnie jeszcze wiosną, ale wkrótce pojawia się ciemne, niebieskie kwiatuszki fiołków, a ich zapach wpychać się będzie do domów. Tylko wiatr nieprzyjemnie wiruje ubiegłorocznymi liściami dębów po podwórku. Koty żeruja w stodole. Czekają na smaczne kąski ze stołu pańskiego. Przed oczami rozpościera się przeraźliwa pustka tutaj, gdzie tak niedawno był las sosnowy. Oczy nie znajdują dla siebie oparcia. Mkną w dal. Wypatrują odległych brzóz.

               Jutro... Cóż przyniesie jutro?! Marzec - czas waloryzacji  rent i emerytur. Wystarczy na spłatę kolejnych rat za odśnieżarkę. Niewiele była wykorzystywana tej zimy, ale cieszy tak małośnieżna zima. I tak nie ma koni, nie ma kuligów, nie dzwonią janczary... Nie płoną ogniska, nie piecze się ani kiełbasy, ani ziemniaków. W domach są grille. Czysto, schludnie, przyjemnie...

               Od kilkunastu dni nieprzerwanie wieje wiatr. Chwilami nie ma prądu. Trzeba zabezpieczyć wodę. Stoi w pojemnikach na wszelki wypadek.

               Grypa przeszkodziła mi w zakupach. A droga dobra! Sucha. Dzisiaj znowu stare liście tańczą na dębie. Następny dzień spędzam w domu. Trzeba mieć siłę, by szarpać się z wiatrem, jadąc rowerem. Połowa marca, a na niedzielę prognozują około 20 stopni ciepła. Widziałam kołującego nad lasem bociana. Piękny, duży, dumny ptak. Niech przyjdzie prawdziwa wiosna! Niech zakwitną fiołki! Niech ich ourzający zapach wpada przez uchylone okna do domu. Na bagnach ciągle krzyczą w miłosnym uniesieniu żurawie. Coraz więcej ptaków pojawia się na podwórku. Sójki szukają zakopanych jesienią ziaren, orzechów i szyszek sosnowych. Na bzach wykluły się malutkie zawiązki listków, a brzozy otacza seledynowa aureola.

               Dzisiaj słonce rozhuśtało błękitne obłoki na niebie. Słońce, czyli Szamasz, inaczej Babbrar, Utu, syn księżyca, bóg grzechu, brat i mąż Isztar, spogląda z lewej strony stodoły na ziemię. Wielki bóg sprawiedliwości. Latem - bóg przepowiedni. Wróg ciemności i wszelkiego zła. Każdego ranka człowiek - skorpion otwiera na oścież bramy wielkiego pałacu, a Szamasz dosiada swojego rydwanu. Następnie przemierza niebo z jednej strony na drugą, rzucając promienie na ziemię niczym sieć i czuwa nad wszelkim złem i niegodziwością tego świata. Wkraczając od strony wschodniego horyzontu, Szamasz przemiarza podziemny świat ku swemu pałacowi.Szamasz wymaga sprawiedliwości od ziemskich władców i staje w obronie swoich poddanych, zwłaszcza ubogich.

                              Kiedy Słońce wjechało na niebo swoją karetą

                              zaprzęgniętą w ogniste rumaki

                              i ogarnęło w posiadanie całą Ziemię,

                             kiedy świat cały stanął w uśmiechach kwiatów,

                             kiedy zwierzęta i ptaki zaśpiewały hymn miłości Bogu,

                             wtedy ty otworzyłeś oczy i czystą duszę,

                             wyciągnąłeś ręce do Pana, by pobłogosławił

                             cały twój żywot, twoje jestestwo.

               Jutro kalendarzowa wiosna Młodzież szkolna w ten Dzień Wagarowicza utopi w rzece Marzannę. Będą śpiewy i radość związana z najpiękniejszą porą roku.

               Kiedyś nie było takich wiatrów, jak obecnie. Ich huk wdziera się przez szczelne okna do domu. Wywołuje to rozdrażnienie i niepokój. Przyroda niszczona przez człowieka, oddaje swój zwielokrotniony ból. Przez około 50 lat uczyniliśmy tak wiele szkód, jak nigdy do tej pory. Odbija się to nawałnicami, huraganami, powodziami, tsunami... Wiatry wyrywają drzewa z korzeniami, zrywają dachy z domów , lub powalają je, zabijają ludzi. Ale ludzie nadal brną ku złemu. Kościół sprzeniewierza się nauce Chrystusa, porzuca miłosierdzie, dobroć... Księża krzywdzą maluczkich: gwałcą, odzierają z czci i wiary. Może istotnie zbliża się czas Apokalipsy, kiedy na swych rumakach ukażą się czterej jeźdźcy?! I cały świat zadrży ze zdziwienie i strachu, a księża i zakonnicy pójdą boso do piekieł bram.

               Ciemność czai się po drugiej stronie okien. Tam królują dziwolągi i straszydła. Wyciągają swoje macki po maluczkich.

                                                                                                      XIII

               Siedzę na dworze na ławce w cieniu rozłożystych konarów 69-letniego dęba. Nie ma słońca. Powiewa leciutki wiaterek. Duszno, ale przyjemnie. Odpoczywam. Dobrze mi tu. Powietrze pachnie. Jestem u siebie. Tu jest moje miejsce. Tu jest mój dom. Tutaj przyszłam na świat i stąd odejdę. Czuję obecność wielu poprzedzających mnie pokoleń. Tymi ścieżkami chodzili moi rodzice, dziadkowie... Stąd wywodziła się mama mojego dziadzia i jej przodkowie. Była młodą kobietą, kiedy odeszła. Mój dziadzio miał pięć lat i to on wielkim wysiłkiem stworzył rodzinę, która trwa W zapachu traw wyczuwam ich wieczną obecność. Wieczorami, kiedy zamykam oczy, nachyla się nade mną z wielką troską babcia, a rodzice tulą mnie do siebie w geście pocieszenia. Kołyszę ich obraz pod powiekami i z nimi usypiam, jak kiedyś... Znowu wędruję ścieżkami z babcią trzymającą mnie za rękę. Zbieramy zioła na wianuszki: grzmotnik, rozchodnik, wilcze łyko, a tatuś opowiada mi bajki i śpiewa piosenki, m. in. "Bradiagę". Pamiętam smak kaszy jaglanej, klkusek z dynią na mleku, pierogów z serem na słodko, ogniska z rodzicami, pieczone ziemniaki, ich niepowtarzalny smak... To mój kraj lat dziecinnych. Wszystko to było i nie wróci. Szczęście, to coś kruchego, ulotnego... Ja byłam szczęśliwa. W domu nie było łazienki, po wodę chodziło się do studni, dach pokryty był słomą, ciemność rozjaśniał blask lampy naftowej, ale ściany domu ogrzewało ciepło naszych serc.

               Za drogą był ogród. Co roku jesienią i wiosną na pole wchodził koń z pługiem. Oracz za każdym razem wyorywał okruchy czerwonej cegły z domu pobudowanego dawno, dawno temu przez rodzinę mojej prababci. Mieli oni córkę, która wyszła za mąż za Niemca. Młodzi wypłynęli statkiem do Ameryki i ślad po nich zaginął. Łzy wyżłobiły głębokie bruzdy na twarzach jej rodziców. Oczy wypłowiały od ciągłego wypatrywania ukochanej córki. Sylwetki przygarbiły się od zmartwienia. Staruszkowie pomarli z żalu i starości nie doczekawszy ani jednegoi słowa od zaginionej. Pole porosło samosiejką, która ukryła ślady czerwonej cegły.

               Pogoda zmienia sie, jak w kalejdoskopie. Od nocy leje. Na dworze zimno. Okna pozamykane. Świata nie widać spoza ściany deszczu. Przyroda oddycha głęboko. Czerpie z nieba życiodajną wodę. Gromadzi zapasy na okres suszy.

               I znowu zmiana. Upał niezmierzony. Kresy skwierczą w słońcu. Gorąco, słońce piecze, a od Ukrainy pioruny walą. Burza idzie na sucho, bez deszczu. Susza się pogłębia. Za przejeżdżającymi drogą samochodami wznoszą sie tumany kurzu. Zapowiadają upały zagrażające życiu. Osoby starsze i chore oraz dzieci mają spędzać czas w domach. Od kilku lat zmienia się klimat. Około pół wieku temu na Wszystkich Świętych ogromne zaspy śniegu uniemożliwiały wejście na cmentarz. Od kilku lat odwiedzający swoich bliskich spacerują w pantofelkach, jesiennych kurtkach... Dobrze, jak na sylwestra upadnie kilka płatków śniegu.

               Latem dociera do nas gorące, afrykańskie powietrze. Drzewa opuściły swoje liście. Wczoraj drogą spacerował żuraw. Wieczorem ich krzyki rozegały się na niebie tak, jak przed odlotem. Bociany odchowały swoje dzieci. Tylko patrzeć, jak będą szykować się do odlotu. Wakacje upływają tak szybko. Tylko troszkę lepiej, jak pół miesiąca, dzieli dzieci od murów szkolnych. Lato dzieli się swoim bogactwem. Owoców i warzyw niezmierzona ilość w sklepach, na targowiskach i ogrodach. Pierwsze obfite grzybobranie już dawno za nami.

               Wieczór. pod dom podchodzą demony, a wśród nich psocące zawsze licho, które potrafi prześladować ofiarę, szepcząc jej całymi dniami do ucha, aż wreszcie nieszczęsna, dostaje pomieszania zmysłów. Czają się mamuny lub dziwożony - demony podmieniające  dzieci w kołysce, a także zmory lub nocnice, duszące nieoczekiwanie w nocy na śnie śpiących ludzi. Na polach, ale to już za dnia, wśród żniwiarzy grasuje południca, chwytająca każdego za gardło, kto nieopatrznie przyśnie ze zmęczenia.

               Telefony przyniosły sms-y o treści niepokojącej, informującej o nadciągających burzach, gradobiciach, powodziach i innych klęskach żywiołowych. Na całe szczęście Kresy są pod szczególną opieką mieszkańców niebios. Obrazy telewizyjne budzą grozę, a tu - spokój. Trochę dalekich pohukiwań, trochę rozbłysków na niebie i trochę deszczu. Wiatr pozaglądał przez uchylone okna, pomachał kwiatami na tralkach i odpłynąl na stepy zabużańskie.

               Niedzielny poranek wstał ze słonecznym uśmiechem. Na drzewach w powolnym rytmie wirują listki. Ławka pod dębem oferuje odpoczynek. Nowa firanka w oknie otula kwietną  bielą cały pokój. Słońca jeszcze nie widać. Kresy owinięte mgłami. Duszno. Do domu zawitał dziki gołąb. Usiadł na podłodze w kuchni i oczekująco spoglądał. Nie protestował przeciwko ręce wynoszącej go na zewnątrz. Otrzymał kaszę, pokruszony chleb i wodę. Siedział przed domem dziwnie zamyślony i cichy. Może chory przyszedł po ratunek. A potem już go nie było. Odfrunął, czy odszedł - nie wiadomo. Piękny, duży gołąb. Może niebieski posłaniec.

               Bociany odlatują pozostawiając puste gniazda i smętek wśród ludzi. Na niebie króluje jeszcze słońce, ale - mimo usilnych starań - nie jest już takie gorące, upalne. Lato się kończy. W najbliższą niedzielę  góry otoczy biała, zimna, puszysta pierzynka. Prawdopodobnie długo nie poleży. Ptaki ucichły. Nie śpiewają o miłości. Czasami rozlegnie się jakiś zadumany, ptasi głos, który milknie w ciszy.

                              Suną po ziemi leciutkie pomglistości jesienne.

                              Jeszcze dogrzewa słońce,

                              Jeszcze czerwieni się jego blask,

                              Jeszcze świergoczą ptaszki w gałęziach drzew.

                              Zamilkły żurawie. Już nie krzyczą o swojej miłości.

                               Młode bociany wyciągają niezdarne ramiona.

                              Ogórki bladą zielenią tkwią w słojach,

                              Zboża bieleją mąką w kuchniach domostw,

                              Pomidory promienieją w swojej krasie.

                              Dzięcioł postukuje w wypłowiałych koronach drzew,

                              Żaby zamilkły i tylko porywisty wicher bawi się w chowanego z drzewami.

                              Wszyskie dobra i piękno Bóg ofiaruje Tobie, CZŁOWIEKU.

                              Czy twoja wdzięczność odda Jego Wielkość i Serce?

                              Czy zołasz Mu podziękować swoim życiem?

                Noc ciemna, mokra, hałaśliwa. Niebo rozjaśniają błyskawice. Na chwilę wyłania się z mroku kawałek stodoły, jakaś sosna, brzozy... Zaraz uciekają w mrok, w ciemność, udając, że ich tam nie ma. Niebo pomrukuje raz ciszej, raz głośniej. To blkiżej, to dalej. O blaszany dach odbijają się krople deszczu. Wiatr czyni zamieszanie wśród drzew. W okno pokoju postukują żołędzie.

               Od dzisiaj zmniejszyła się liczba mieszkańców naszej miejscowości. Cmentarz przygarnia wszystkich, a Bóg powołuje ich do Siebie, dając im wieczną opiekę, uwalniając od bólu i nieszczęść. Została  żona, dzieci i wnuki. Z jednego człowieka zrodzeni następcy.

               Jesienna nostalgia ogarnęła Kresy. Mgły ciągają się po polach, przytulają się do drzew. Jest ponuro i chłodno. Słońce za gęstymi chmurami śpi jeszcze rozleniwione minionym latem. W powietrzu czuć jesień. Dawniej na powykopkowych polach spalano pędy ziemniaczane, a dymy pachnące pieczonymi ziemniakami snuły się po okolicy.

                              Świat obleczony pajęczyną zadumy:

                               wilgotny, lepki, przylegający do jestestwa głębi.

                               Głowa ciężka od myśli, serce uczuciem przepełnione,

                               myśli oderwane, dziurawe, poskręcane i wiotkie,

                               wzrok oderwany od widziadeł zaokiennych.

                               Duszy życzliwej nie uświadczysz na drodze.

                               U nikt nie odpowie na kłębiące się pytania.

                               Jesteś sam w tej poświacie księżycowej.

                               Nikt nad tobą nie zapłacze.

                               Dłonie wyciągasz ku niebu. Modlisz się.

                               I cisza nad tobą rozległa

                               krzyczy przeraźliwie martwą pustką.

                               Jakże ci się żyje, CZŁOWIEKU?

               Ostatni dzień wakacji zasmucony, że odchodzą. Może będzie deszcz. 69-letni dąb rosnący koło domu wali żołędziami w okno pokoju, jak z karabinu maszynowego. Czy szyby wytrzymają ten atak? Po pochmurnym ranku słoneczko ocknęło się z letargu i świeci, ale nie włączyło ogrzewania.

               Początek września zaowocował dziwną pogodą. W nocy trochę padało, bo na dworze mokrawo. Słońce gdzieś daleko. Chmury kłębiaste snują się po kresowym niebie. Rosa na szybie. Świata dobrze nie widać. Z dachu skapują resztki nocnego deszczu. Może będą grzyby, boi na razie ich brak. Winogron pręży swoje grona na pokuszenie ptakom. Smętnie, ale w duszy radośnie, bo dzień rozpoczął sms od Małgosi ze Słupska.

               Prawie połowa września, a tu Kresy mienią się w słońcu różnymi kolorami liści. Trochę chłodu przypomina o jesieni. Słońce świeci, ale już nie grzeje, jak czyniło zupełnie niedawno.

                              Zezłotniałe liście vbrzóz kołysze wiatr,

                              by złożyć je do zimowego snu.

                              Śpiewa im odwieczną pieśń.

                              W majestacie swojej wielkości kładą ci sie do stóp.

                                   Zardzewiałe pędy krzewów

                                   pochylają swoje łebki w pokorze ku ziemi.

                                   Pan Stwoerzenia odbiera należnu Mu hołd.

                                   Okrągłe słońce zainteresowane nieboskłonem

                                   wychyla zaciekawioną główkę zza chmur.

                                   Zawstydzone przymyka oczy.

                              Idziesz wyboistą drogą ku wzgórzu,

                              samotny w swojej wędrówce.

                              Pochłaniasz mijane widoki.

                              Wstrzymujesz oddech.

                              Dotykasz Piękna i Boga.

               W nocy lało. Rozpętała się burza. Błyskawice rozświetlały niebo, które mruczało to ciszej, to głośniej. Rano po tej nocnej ulewie niewiele zostało. Teraz na niebie jednostajna szarość, ale nie pada. Ciągle czekamy na grzyby. Nocą na niebie lśnił cały kobierzec utkany z gwiazd, rozsiany Ręką Najwyższego. Dziś słońce wzięło w posiadanie cały nieboskłon. Jego blask wydobywa z liści drzew jesienną paletę barw. Pod nogami szeleszczą zbrązowiałe liście. Jesień buszuje po lasach, sadach, polach. Siedzę z rękami ubabranymi po łokcie słodkim sokiem winogronowym. Cały dom przesiąkł zapachem wina.

               Mgły poranne unoszą się nad ziemią jak to zwykle bywa jesienią. Jeszcze noc nie ustąpiła blaskom poranka. Jeszcze w kątach chowa się ciemność. Jeszcze w domu rządzi się stara baba z miotłą w wielu spódnicach i ciemną chustką na głowie. Drzewa stoją w bezruchu oczekując pierwszych promieni słonecznych. Przyroda nie obudziła się z nocnego snu. Dopiero jeden ptaszek przeleciał koło okna i prędko skrył się w gąszczu krzewów. Za oknem ponuro, deszczowo. Mokre krople siedzą na szybie za firanką. Liście na winogronie w ciągu ostatniej nocy pożółkły i oklapły. Zimno. Gdyby drzewa miały nogi, to przytupywałyby, żeby się rozgrzać.

               Po wczorajszym, paskudnym dniu, wstał dzień piękny w słonecznych złocieniach. Liście połyskują w ciepłych barwach jesiennych.

                                                                                                    XII

               Dzisiaj od rana na Kresach słoneczko, ale takie jakieś dziwne, jakby zamglone, jakby trochę krwawe, a i jego światło jest jakieś rażąco jaskrawe. Niebo bywa pełne tajemnic, dziwnych znaczeń, niewyjaśnionych zjawisk. Czasami otwiera się, jak w Apokalipsie. Na niebie pokazuja się znaki, litery, całe napisy. Tak było na początku poprzedniego wieku ponad sto lat temu. Mała dziewczynka spojrzała w górę i zobaczyła dziwne znaki na niebie, chyba litery. Nie umiała jeszcze czytać. Nigdy nie dowiedziała się, co znaczyły. Nigdy tego też nie zapomniała.

               Kiedy na Ukrainie masowo ginęli Polacy, niebo krwawiło. Psy wyły, drzewa przestały szumieć, cisza zapanowała w przyrodzie, w obliczu masowych morderstw, gdy brat zabijał brata, a sąsiad sąsiada. Kto mógł, uciekał przez Bug ścigany przez Banderowców, jak dzikie zwierzę.

               Zabili całą rodzinę Heli. Sama jedna uciekała przez pola pełne zbóż. Gonił ją na koniu bandyta z kosą w ręku. Zamachnął się i obciął jeden z jej długich warkoczy. Zamarła za snopkiem zboża w bezruchu. Odjechał, sądząc, że zabił.

               Zapłakane moje Kresy. Zadeszczyło się, zachmurzyło. Od nocy kapie, chlapie. Taka kapanina biedna. Niebo zaciągnięte chmurami. Pasło się kiedyś w taką pogodę krowy w podgumowanym płaszczu z kapturem na głowie, a na twarzy rozmazywały się krople deszczu. Odległe to czasy, a - zdaje się - tak bliskie. Smak tego deszczu czuję na języku do dziś.

               Niebo się odęło, lekki wiaterek, chmury niebieskawe z przebłyskiem szarości, ale o deszczu nie ma co marzyć. Porcja przeznaczona na dzień dzisiejszy, została wyczerpana w nocy. Zza sosnowego lasu wychyla się poświata słoneczna. Samo słońce czyni dopiero  rozpoznanie w okolicy. Mimo, że drzewa poruszają listkami, jak skrzydełkami, duszno. Temperatura też niczego sobie. Niedługo termometr się skończy. Rtęć sięga zenitu. Nie ma co wyruszać w drogę. W domu chłodno, przyjemnie, jakby działała klimatyzacja. Gdyby krzewy i drzewa ruszyły swoje nogi z ziemi, też uciekłyby do domu.

               Na dębie trzepocze się jakieś wielkie ptaszysko, dobrze ukryte wśród liści i gałęzi. Na strychu niepodzielnie zapanowały szerszenie. Tak więc dom i podwórko trzeba dzielić z "braćmi mniejszymi".

               A jednak rozpadało się. Niby nie jest to ulewa, ale mokro. Mało tego - grzmi. Zazwyczaj wszelkie burzowe chmury, jeszcze dobrze się nie pojawią, a już odpływają za Bug ku stepom zaporoskim. Pewnie tak będzie i tym razem, ale odkąd zelektryfikowano wieś, wszystko wyłączamy przestraszeni dawną rodzinną tragedią.

               Tuż przed burzą Elżunia podawała stojącemu na wozie teściowi snopki zboża. Wtem zagrzmiało. Piorun uderzył w teścia. Po widłach sięgnął rąk Elżuni. Obydwoje zginęli. Zostało dwpje małych dzieci. Jeden dwuletni, drugi - w beciku. Nie pamiętają matki, dla której byli całym światem. Tragedia ta zawsze staje przed naszymi oczami, szczególnie w burzowy czas. Jej ciało spoczywa na czerskim cmentarzu, w pobliżu ruin zamczyska książąt mazowieckich. Właśnie dzisiaj są jej imieniny. Miała 26 lat. 40 lat minęło od tamtej tragedii. Już nie ma jej rodziców, dwóch młodszych braci i starszego syna. Czas zaciera wspomnienia i ból. Mąż i młodszy syn żyją bieżacym życiem, bo tak należy A serce boli. Przychodzi czasami nocą w białej ślubnej sukni. Wyciąga ręce, ale nic nie mówi. Zawsze pozostanie młoda i piękna. Najwyższy nie pozwolił jej się zestarzeć, nie zeszpecił jej twarzy zmarszczkami, oszczędził chorób i zmartwień. Widocznie tam jest potrzebna w swej młodości i niewinności, by - jak zawsze - z pokorą służyć Niebiańskiej Pani.

               Ostatni wieczór tej wiosny. Cichy, ciemniejący. Za chwilę noc przykryje wszystko dokoła, a jutro rozpocznie się lato dojrzałe, brzemienne owocami wiśni, wczesnych jabłek i mirabelek. / Od niedawna wiem, że niedojrzałe mirabelki na restauracyjnych stołach pełnią rolę naszych polskich oliwek/. Zapachną słodyczą maliny. W lasach pokażą swoje ciemne główki jeżyny, wychylą się czarne jagody i borówki. Na tralkach zaowocują poziomki ogrodowe, rosnące w dużej doniczce. Wiosna pachniała kwiatami, lato zapachnie dojrzałymi owocami. Rozpocznie się czas przetworów, czas gromadzenia zapasów zimowych. Powietrze zapachnie sytością. Dnia przybywało, nocy ubywało. Teraz to noc zacznie rozpychać się, aż dzień skróci się, jak sprana kamizelka wełniana. Ziemia nasyci swoich mieszkańców wszelkim dobrem.

               Ten tydzień rozpocznie porę urlopów, a przede wszystkim wakacji. Opustoszeją mury szkolne na ponad dwa miesiące. Uczniowie odrzucą książki i zeszyty. Niektórzy opuszczą domy rodzinne. Wyjadą na wczasy i kolonie. Polskie morze przyjmie urlopowiczów. Część z nich odwiedzi góry, jeziora, a część wyjedzie za granicę. Czas odpoczynku, czas relaksu.

               No i mamy pierwszy dzień lata. Wstał zza chmur niebiesko-szarych. Słońce nie ma odwagi opuścić swych przytulnych pieleszy. Drzewa stoją ciche, czemuś zmartwione. Nie ma w nich radości, ani życia. Po prostu stoją, bo nie maja żadnego innego zajęcia. Ptaki - na ogół - wesołe, rozgadane, milczą. Dumna róża opuściła gałązki, może z żalu za swoja urodą. Kwiaty przekwitają, gubią płatki. Znowu trzeba będzie na nie czekać prawie rok.

               Telefon padł od nadmiaru życzeń od Helu aż po szczyty Tatr. Dobrze mieć przyjaciół, którzy pamiętają o imieninowym święcie.

               Dzisiaj pójdę drogą pamięci. Sięgnę do minionych lat, minionych dni, które pozostały na brązowych fotografiach. Uśmiechnięci rodzice, dziadkowie niezmiennie, wzorcowo kochajacy się, dalsi krewni. Z nimi spędzę tę noc. Podczas tej najkrótszej nocy roku, w pierwszy dzień lata będą rozpalane ognie świetojańskie w Świerżach nad Bugiem. Tradycja ta sięga dawnych czasów pogańskich. Ogień i woda były czczone przez naszych przodków. Te żywioły utożsamiano z latem, więc gdy zbliżał sie początek astronomicznego lata, rozpalano ognie i zanurzano się w wodzie. W ten sposób oczyszczano ciało i ducha z wszelkich chorób i uroków. Do dziś przetrwał zwyczaj rozpalania ognisk świętojańskich, któremu towarzyszą zabawy i puszczanie wianków na wodę. Przez ogień skakano, by się oczyścić, ale żeby też zapewnić sobie szczęście w miłości. Do ognia wrzucano zioła: bylicę, piołun, dziurawiec, rutę, miętę i gałązki leszczyny. Palono je, by ustrzec się przed urokami i złym spojrzeniem. Panny przepasywały się bylicą, by zapewnić sobie powodzenie i płodność, zaś starsze mężatki - by uchronić się przed bólem krzyża.

               Po Bugu płyną wianki z ziół ze świeczką puszczane przez dziewczyny, aby oświetlić drogę ukochanemu. Długo w noc po rzece rozchodzi się echo pieśni ludowych. Danusia z Jankiem za trzy dni, w uroczystość swoich imienin, trzymając się za ręce, wejdą w nowe, małżeńskie życia. Dzisiejszej nocy bawią się szukając w lesie kwiatu paproci.

               Po wczorajszej pięknej, słonecznej pogodzie, dzisiaj rozpadał się deszcz. Tysiące kropel w ostatnim tanecznym korowodzie spada na ziemię, otulając wszystko i wszystkich. Nibo płacze i dzieli moją rozpacz. Otula grób tego, którego kochało moje serce wielką, dojrzałą miłością. Coraz więcej bliskich osób odchodzi, by nigdy nie wrócić. Pamięć zachowa ich w tańcu, spacerach, pocałunkach i wyznaniach miłosnych. Dlaczego Bóg zabiera tych, których kochaliśmy?

               Rozdarte jest moje serce. Wiatr na liściach drzew unosi moją pamięć wysoko ponad chmury. Dusza zastygła w bezruchu w rozpaczy. I słowa proste zostały: "Już nigdy...".

               Pomroczność szara wypełza z zakątków domu i unosi moją duszę daleko w zaświaty, gdzie na złotych trąbkach grają aniołowie i gdzie niebo jest niebieskie, jak suknia Tej, która króluje całemu wszechświatu. I Bóg przemawia z głębin Swojego człowieczeństwa do tych, którzy godni się stali oglądać Jego Boskość. A wszystko jest jasne i proste, zrozumiałe. I nie ma żadnego zła. Jest Piękno i Dobroć w czystej postaci

               Promyki słoneczne dotykają ziemi, całują przydrożne kwiaty i liście drzew oraz krzewów. Zstępuję na ziemię po niebiańskich przeżyciach otulona miłością, ciepłem, zapewnieniem szczęścia. Przytulam do serca cały ten piękny świat. Chodź ze mną, Przyjacielu! Weź mnie za rękę. Jakie ciepłe masz dłonie! Jakie serce gorące!.Wędrujmy razem jeszcze tych parę lat. Nie zgub drogi, po której idę. Nawet nocą dotykaj śladów moich stóp...

               Nikomu nie potrzebne łzy rzęsiście padają na stół. Niewypowiedziany żal rozrywa serce. Nikt nie rozumie tłamszonej matki. Smutek wygodnie rozsiadł się w tym domu. Nic nie zapowiada zmiany na lepsze. Nawet bociany omijają swoje gniazdo. Skażone nienawiścią powietrze odstrasza ptaki. Jedynie szerszenie zadomowiły się na dobre.

               Odwiedziłeś mnie nocą. Jakże często gościsz w moich snach! Zawsze niezmiennie Ciebie odtrącam, zniechęcam... Zamazuje się w pamięci Twoja twarz, a serce jednakowo drży. Zakazuję Ci tych odwiedzin, zakazuję Ci bytności w moich myślach i sercu...

                              Znowu dopadła mnie nagła tęsknota.

                              Można nauczyć się z bólem zyc.

                              Stare rany nie krwawią.

                              Stare oczy nie ronią łez.

                              Można nauczyć się bez ciebie żyć.

                              Umysł przyjął stan rzeczy.

                              Pamięć zawodna usunęła ciebie w cień.

                              Tylko serce drży jeszcze, jak napięta cięciwa,

                              Ale i ono przestanie niedługo bić.

                              Jestem częścią ciebie.

                              Ty jesteś moja część.

                              Nie wyrzucisz mnie z pamięci.

                              Nie przekreślisz tych kilku lat.

                              Jesteśmy ze sobą złączeni.

                              Ty i ja. Tak chciał świat.

                              Nie mogliśmy sobie nic dać,

                              A daliśmy sobie wszystko.

                              Nauczyłam się bez ciebie żyć.

                              Jest dobrze. W i e s z?

               Następny dzień ponury, mokry i zimny. Gałązki drzew nad stodołą kontynuują swój taniec po ciemnoszarym niebie, które roni na nie łzy. Róża schowała swoje przegniłe od nadmiaru wilgoci, kwiaty. Stoi upokorzona i zawstydzona. Paprocie zasłaniają ją od urągliwych spojrzeń. Trawa pokrywa ogołocone uprzednio suszą, podwórko. Kosiarka spogląda na nie ze stodoły, ale na razie musi pozostać zadaszona. To nie lipiec, a lipcopad.

               Patrzę w noc i nie widzę gwiazd. Zachmurzone, ciemne niebo otula wilgotnym, lepkim płaszczem stodołę i wszystkie drzewa, które aż kulą się od nieprzyjemnego chłodu. Wiatr szarpie ich liście, a one - uległe - poddają sie.

               Nareszcie dziś nie pada. Chmury tańzą, ale białe. Czasem spoza nich błyśnie słońce. Trochę cieplej. Cisza. Ludzi nie widać, nawet psy posnęły. Świerszcze grają i nadworny kos swój koncert daje. Słońce świeci, drzewa stoją spokojnie. Ani jeden listek nie drgnie. Z rana zapowiadał się deszcz, ale potem zza lasu wychynęło słoneczko i zaczęło swoim gospodarskim okiem spoglądać na okolicę.

               Piękny był wczorajszy dzień. Dziś pochmurno i deszczowo. W nocy kilka razy błysnęło i daleko po niebie przewalił się huk, ale zaraz ucichło. Jak zwykle, co złe, poszło za Bug. Nieuchronnie na Kresach zapanowała pora deszczowa. Po zimnej, mokrej nocy, wstał chłodny, ponury, rozmazany dzień. Pada deszcz to większy, to mniejszy. Już południe, a nadal ponuro i mokro. Drzewa machaja liściami, czyli jest wiatr. Złota pręga przecina niebo i wydobywa z mroku przedmioty: kawałek komody, krzesło, jakiś kwiatek... Za chwilę jeszcze ciemniejsza noc zalega pokój. Usypiam w szemraniu deszczu. Sen niesie mnie po rozległych obszarach marzeń. Jest tak dobrze, słodko... I nagle huk wyrywa mnie z objęć Morfeusza, brata Śmierci. Po niebie przewalają się odgłosy burzy. Niebo płonie od błyskawic. Świat huczy, a jego pokrzykom nie ma końca. Przyroda szaleje strasząc ludzi i zwierzęta. Ptaki ukryły się w dziuplach. Nastroszone drzewa szczękają zębami. Zimno, mokro, strasznie... Z rynny ciekną strumyczki deszczu, szeleszczą i usypiają, ale dzień ma swoje prawa. Nie czas na sen. Rozbłyski oddalają się, a niebo pomrukuje coraz ciszej i ciszej. Burza przejmuje we władanie niezmierzone przestrzenie stepów ukraińskich.

               Pod nogami chlupoczą kałuże. Do butów nabiera się woda. Idę w świt, w brzask, w niepogodę. Do ust napływa woda. Zlizuję z warg jej słonawy smak. W pobliskim lesie ukryły się driady, nimfy broniące ostępów leśnych przed napływem ludzi, którzy wydzierają lasom ich bogactwa. Na pobliskich mokradłach, pozostałych po kopaniu torfu, rosną żurawiny. Kiedyś było ich tam mnóstwo. W lasach rosły borówki, czarne jagody, ochyny. Teraz ich nie uświadczysz. Podobnie jest z jeżynami, a i malin jest coraz mniej.

               Droga przywiodła mnie na miejsce, gdzie zrzucona bomba niemiecka śmiertelnie raniła przyjaciela mojej rodziny. Zmarł w męczarniach. Pochowano go na cmentarzu narodowym. Została po nim żona i dwóch małych synków. Obecnie nikt z nich już nie żyje, a na pomniku tragicznie zmarłego pojawiają się sporadycznie znicze, symbol naszej pamięci. Wojna dawno przebrzmiała, a ślady jej pozostają ciągle żywe.

               Ranek obudził się zawiniety w mgły, sięgające od ziemi do nieba. Mgły gęste o konsystencji bietej śmietany. Mgły otulające cały świat, ograniczające widoczność. Niebezpieczne mgły. Składające sie z tysięcy maluśkich drobinek wody. Zanurzam się w nie idąc za stodołę, wynosząc śmieci na kompostownik. Włosy przesiąkają wilgocią. Policzki, jak młode brzoskwinie, zyskują lepsze krążenie. Duszno. Chmury tańczą, jak Baba Jaga za miotłą. Chyba znowu nas zleje.

               Rower wesoło pobrzękuje, gdy tak jadę nim przed siebie. Muchy i gzy kręcą się koło mnie i trzeba unikać ich pogryzień. Wiatr leciutko porusza moje włosy, delikatnie muska policzki. Szybko pokonuję dystans na Palestynę. Minęłam już tory. Z daleka niesie się cudny słodko-gorzkawy zapach żółtych śliwek o bliżej neokreślonej nazwie. Nabiorę ich całe wiadro. Gałęzie łamią się pod ich ciężarem. Żal patrzeć, jak się marnują. Już sunia, swoim szczekaniem mnie wita. Podziwiam jej energię i zapał w machaniu ogonkiem. Rozleniwiony kot nawet nie otwiera oczu. Ciągle zapracowana moja siostra, wita mnie radosnym uśmiechem, rozjaśniającym jej twarz. Brat, postukując laseczką, skrzętnie ukrywa swoją chorobę. To dom mój rodzinny. Stąd się wywodzę. To dom moich najbliższych. Jeszcze nie zatarły się ślady bytności mojego wujka. Jeszcze w ścianach tkwi jego zapach. Tęsknota ogarnia moje serce. Tak pusto bez Ciebie, mój Drogi...

               Noc ogarnia wszystko. Przytula i pociesza. Dalekie poszczekiwania psów przecinają ciszę. W lesie porykują z rzadka łosie, czasami chrząknie jakiś dzik. Na bagnach zakrzyczy żuraw. I wszystko milknie, usypia. Nawet węże przymykają oczy w jakichś zakamarkach. Wszyscy potrzebują odpoczynku. Poduszki i kołdry dają ukojenie, koce okrywają nasze umęczone ciała. Przyroda po wczorajszych nocnych szaleństwach rozleniwiona, zmęczona - milczy. Czas snu, czas relaksu.

               Największy Artysta zgubił paletę barw. Pozostał Mu tylko szary kolor i tylko on widnieje za oknem. Słońce śpi. Chłód otula ramiona tych nielicznych, którzy podążają do pracy. Kresy zastygły w bezruchu, zawieszone między niebem, a ziemią. Dzień podąża ku zimie, wyraźnie skrócony. Czas nieubłaganie biegnie zawsze do przodu. Zabiera przyjaciół, kochanków i braci. Zabiera młodość i siły. Odziera z marzeń. Idę ścieżką życia. Kurczowo trzymam się przyjaznych rąk, których coraz mniej. Jeśli ich zabraknie - upadnę.

                                                                                                   XI

               Smutek rozlewa się po okolicy. Zagnieździł się, niczym robak w gościnnym jabłku. Drzewa bezradnie opuściły ręce. Róże z westchnieniem pochyliły główki do ziemi. Choroba dopadła byłego dyrektora. Choroba ciężka, nieuleczalna. Ten, który był ojcem i przyjacielem, potrzebuje wsparcia.

               Idę z drżeniem serca przed siebie. Mrok gładziu moje włosy, przytula się do ramion, ogarnia duszę. Dopiero wieczorem daje się oddychać. W dzień niepodzielnie króluje słońce. Zagląda przez okna do domów. Każdą szczeliną wpada do pomieszczeń.

               Droga wiedzie mnie raz we dnie, raz wieczorem, by znowu prowadzić rankiem. A dróg tych wiele na Kresach, bo są one ogromne, otwierają swe podwoje szeroko, pokazują wszystko, co w sobie kryją. Tylko brać i chłonąć duszą. Idę wciąż dalej, niestrudzenie i uparcie wśród łąk kolorowych i pól obsianych zbożem rozmaitym. Droga prowadzi przez niewielkie wzgórza do zamku.

               Aleja wysadzana dębami przywiodła mnie  przed bramę zawartą szczelnie przed obcymi. Dostrzeżono moją obecność i za chwilę weszłam na zamkowy dziedziniec. Piękna panna czyniła honory domu. Jej długie warkocze mogły iść w sukurs z pszeniczną barwą. Oczy, jak chabry w zbożu, zgrabna sylwetka, uśmiech uroczy. Uprzejma była w swej mowie i gestach. Zaspokoiłam głód i pragnienie. Na drogę dostałam owoce i miłe słowa.

               Panienkę przyrzeczono staremu, bogatemu księciu, a ona pokochała młodego sekretarza ojca. Kiedy prawda ujrzała światło dzienne i nic nie było w stanie zmienić woli, ni uczuć dziewczyny, chłopca oddalono z zamku. Dziewczynę zaś wywieziono na czas określony do wód zagranicznych. Ale i to nie pomogło. Dziewczyna nie zapomniała ukochanego.

               Ojciec w wielkiej złości kazał wybudować wieżę i zamknął tam córkę. Płakała biedna dziewczyna. Łzy, jak grochy, spadały na podłogę. Było ich tyle, że wylewały się za okienko wieży. Powstał z nich potok, który rozlał się po okolicy. Zalał zamek, zalał teren przyzamkowy. Ojciec wyjechał, a po dziewczynie ślad zaginął. Zostały błota, serebryskie błota. Przemierzam je drogą wśród mokradeł, gdzie pohukuje sowa i przebiegają mnie dreszcze. Nieciekawa to okolica. W przydrożnej wierzbie Rokita ma swoją siedzibę. Pijany diablisko nocą uprowadza konie i wodzi podchmielonych gospodarzy po bagnach. Idę szybciej. Nie oglądam się. Nie słucham pohukiwan sowy, nie spoglądam za siebie.

               Droga prowadzi przez lasy na Brzeźno. Błoto przechodzi w zaschniętą glinę. Korzenie drzew czepiają sie nóg. Szeleszczą zeschłe trawy, trzeszczą gałęzie większe i mniejsze. Wyboje utrudniaja wędrówkę. Docieram do polany w głębi lasu. Z poplątanych gałązek dzikiego bzu, łopianu, polnych kwiatów i chaszczy wychyla sie Matka Boża  z ułamaną reką, w wyblakłym, wypłowiałym stroju, który był kiedyś złoto- niebieski. Pochylona w zadumie strzeże pochowanej tu tajemnicy - grobu matki z maleńkim dzieckiem.

               Pan byl możny w tej okolicy. Postawny, przystojny, miły oku, zalotny. Nie przepuścił żadnej dziewce. Szczególnie w jednej miał upodobanie Opierała mu sie długo dziewczyna, ale panicz zdobył ją podstępnie. Dziecko przyszło na świat. Panicz odwrócił się od biednej, wypędzonej z rodzinnego domu. Włóczyła sie z dzieckiem po okolicy. Jedni litowali sie, inni przepędzali, jak dzikie zwierzę. Przychodziła z prośbą o opieke i coś do zjedzenia do panicza, ale ten - okrutny - przeganiał ją od siebie. Miał już bowiem w głowie ożenek z bogatą hrabianką.

               We dworze bal był wielki. Panicz ogłosił swoje zaręczyny. Biedna dziewczyna spoglądała przez okna na obraz balu, szczęścia, dostatku... Aż odwróciła się i pobiegła drogą przed siebie prosto do jeziora zarośniętego w części tatarakiem i rzęsą. Plusnęło.. Woda otuliła nieszczęsną dziewczynę i jej niechciane dziecko.

               Rankiem goście weselni znaleźli dziewczynę z dzieckiem nad brzegiem jeziora. Stójkowy zgłosił w urzędzie rzecz całą. Pochowano oboje w lesie, z dala od ziemi uświęconej przez księży. Ktoś postawił figurkę Matki Boskiej Litościwej, ozdobiły ją kwiaty leśne i powoje. Imion i nazwiska tu brakuje. Brak też krzyża. Może spróchniał, a może go tu nigdy nie było. Nikt nie pamięta o dziewczynie, o tragedii zamkniętej wodami jeziora. Tylko zagubiony wędrowiec z rzadka trafia w te okolice.

               Jest też inna wersja tej historii. Że dziewczyna zdobyła w jakiś tajemniczy sposób broń i zastrzeliła panicza, dziecko oraz siebie i że to właśnie oni tu spoczywaja, by w ciszy pokutować za swe uczynki. Czasem na brzegu jeziora można zobaczyć panicza jadącego na czarnym koniu. Czasami można spotkać piękną dziewczynę z dzieckiem na ręku.

               Po chwili zadumy wyruszam w dalszą wędrówkę przez życie, przez leśną dzicz, drogami polnymi, leśnymi i szosą. Światła latarni wołaja mnie ku sobie. Zmęczona, zbliżam się powoli, by nie uronić żadnego słowa pieśni, która płynie ku mnie po rosie. Pieśń to bolesna, śpiewana przez matkę staruszkę, szukającą od wielu już lat swojego synka, którego zabili Niemcy.

               Ziemia kresowa oddycha w lekkim, spokojnym deszczyku. Kresy otulone płaszczem mgieł i chmur szaro-niebieskich dopieszczają każdy kwiatek, każdą trawkę, krzewy i drzewa. Chmury trzymają palące słońce z dala od wszelakiego stworzenia. Ptaki ucichły. W gniazdkach pilnują przyszłe pokolenie, które z ciekawością tego świata, wychyla maleńkie dziobki. Liście tańczą w podzięce niebu odwieczny taniec miłości i pojednania. Nikomu nie potrzebne skórki ze słoniny smętnie zwisają czekajac na swój koniec. Trzeba je zdjąć, by nie stanowiły brzydkiego akcentu w pięknie otaczającego świata. Stodoła pręży swój grzbiet i otrząsa krople deszczu. Z rynny spadają jeszcze pojedyncze, duże łzy. Powoli wypogadza się.

               Mgły wznoszą się z rana ku niebu wraz z modlitwami błagalnymi wiernych o zdrowie, o deszcz, o opiekę nad zmarłymi. Jest taka chwila ciszy w przyrodzie, że - zdaje się - słychać głos Boga. Kwiaty schylają głowy przed Jego Majestatem, a ptaki rozpoczynają serenady ku Jego czci. Słońce świeci na Jego chwałę.

               Rozpoczyna się kolejny dzień na Kresach. Jak jedno mgnienie tchu, jak barwny latawiec w powietrzu, tak uniósł się i wzleciał do nieba dzisiejszy dzień. Czerwone kwiaty kwitną na tralkach: szałwia i pelargonie. W wieczornym mroku widać je wyraźnie na tle stodoły, której kontury zamazuje nocny artysta. Na policzku spoczęła zimna kropla. Czy to deszcz, czy może łza?

               Czarny Anioł, zwiastun złych wieści, krąży nad sąsiednim domem. Skrzydła jego połyskują srebrzyście. Gwiazdy niebieskie przysiadły na jego płaszczu. Głowę otacza wieniec z białych lilii.

               Zamykam drzwi, przytulam okna. Czas snu, czas marzeń, podróży w nieokreślonym kierunku...

               Same nogi niosa mnie po ziemi kresowej, a serce bije w piersi, jak młot. Jestem u celu mojej podróży. Cmentarz. Fascynujący pomnik białej dziewczyny. Jej długie włosy, wijace sie prawie do ziemi, okrywają niemalże całą jej postać. Niewidzące oczy patrzą z troską na klęczącą poniżej drobną, przygarbioną sylwetkę jej matki. Ręce jej spoczywają na głowie matczynej. Usta szepczą o miłości, która przywiodła ją i oddała w ręce śmierci.